Proč jsem odešel z Lysé n. L.
Proč jsem opakovaně odešel z Lysé n. L.
O tom, jak jsem se nesmířil s tím, co mi život nabízel a odmítal jsem následně překonávat překážky.
Od školních let jsem měl jakousi vnitřní vizi, že v Lysé jednou nebudu trvale žít a pokusím se raději objevovat něco nového. Od léta 1978 jsem představu, že někam vyrazím zkusit štěstí, upřesnil na jedno místo v zahraničí, což vyplyne z dalšího. V rodině naopak žili v přesvědčení, že trvale zakotvím tam, kde jsem žil jako dítě. To byl tehdy asi jediný vážný, ale z mé strany tichý a tudíž okolím netušený nesoulad mezi mnou a mými nejbližšími, tedy rodiči a dědou, protože babička z Lysé zemřela brzy, když mi bylo 7 let. Vysvětlím moje důvody konkrétně. Atmosféra prostředí, v jaké jsem se od dětství pohyboval, byla z mého pohledu taková rozporuplná a složitěji pochopitelná. Na jedné straně by pro mně doma udělali vše, na druhé straně jsem pociťoval docela striktní "nalajnování" mého života a k tomu ignorování některých základních věci, které každý mladý člověk ke svému životu potřebuje. Moje mamka a částečně i děda totiž měli se mnou asi jediný cíl, a to abych jednou vystudoval nějaký prestižní obor na VŠ, ve kterém budu velmi úspěšný a k tomu se natrvalo usadil v Lysé nad Labem a žil tam spořádaný rodinný život v jejich dosahu. Šlo jim patrně o to, abych se měl líp než oni, protože jsem si zpětně uvědomil, že to u nich nebyla v určitých směrech hitparáda. Původně jsem měl dlouho poněkud zkreslenou představu, že naše realita bydlení je takový běžný standard tehdejší doby. Bylo mi ale divné a ne úplně příjemné už tehdy, když jsem do mých 18 neměl ani svůj pokoj jako vlastní soukromí. Kvůli tomu jsem mj. prodal ve třeťáku na gymplu i svoje modely vláčků, jelikož jsem je ani neměl kde provozovat. Skládat kolejiště na koberci u našich v obýváku, to opravdu nebylo dobré řešení a jinak jsem je mohl mít leda ve vitríně nebo zabalené ve skříni. Můj taťka byl naštěstí ve většině názorů pragmatik a nesliboval mi lepší zítřky, které nebyly podložené realitou. Neříkal mi nikdy tak jako moje mamka a děda, jak se "budu mít jednou dobře" v souvislosti s podílem na majetku, konkrétně na domě v centru města, kde jsme bydleli. Můj otec v tom prostředí taky víceméně trpěl, ikdyž trochu jinak než já, a tak v podstatě správně zastával teorii, ať si vše zásadní v životě jednou rozhodnu sám. V průběhu mého života došlo k několika důležitým událostem, a tou první byly opakované cesty od mých 10-11 let nejprve s mamkou do NDR k Baltu a pak byl zásadní především můj první samostatný výjezd do zahraničí, opět do NDR, v mých téměř 14 letech. Tam se přihodila událost, která měla velký vliv na budoucí myšlenky o "zmizení" z Lysé a pokud to půjde, tak i z tehdejší ČSSR. Přiznávám, že jsem později opravdu přemýšlel o "emigraci" do NDR i za cenu, že vojnu odsloužím v tamní "Volksarmee" a ne zde. K tomu všemu mi v mojí hlavě otevřel šanci především můj "osudový objev" ze zahraničního tábora v NDR. Šlo o novou kamarádku, která pocházela odtamtud a já s ní následně udržoval různé kontakty na dálku i s rafinovanými setkáními, ke kterým jsem využíval výlety mých rodičů do NDR, které jsem jim aktivně ovlivňoval. Velmi mi v tom pomohla skutečnost, že jsem od třetí třídy základní školy chodil na jazykovku s intenzivní výukou němčiny a tudíž jsem se po 6 letech učení velmi dobře domluvil už na tom táboře v mých necelých 14 letech. Později hned od rané dospělosti při studiích na VŠ jsem tam odjížděl na kratší výlety "do neznáma", aniž to konkrétně kdo v rodině tušil. U ní to bylo podobné, nicméně později už mně doma nezatajovala tak, jako já ji. Zde je potřeba zmínit ještě jednu zásadní věc v mém životě, a to otázku vztahu a důvěry k mému blízkému okolí v rodině. Přestože to nebylo na první pohled patrné, tak od svých nejbližších jsem se v jistém směru vnitřně trochu odcizil. Došlo to tak daleko, že jsem je třeba vůbec neinformoval až do mých 39 let o svém soukromí, takže vůbec neměli tušení o docela zásadní části mého života. Byl jsem ve vztahu k svému blízkému okolí v takovém spíš tajemnu a nikdo mi moc neviděl do karet. V tomto jsem pak pokračoval i v dalším životě a některé věci jsem nikomu tady prostě neříkal, bylo to prostě tabu. Například když mi bylo 22, tak jsem v létě 1987 odjel na třítýdenní dovolenou do NDR za svojí kámoškou, ale doma jsem konkrétně neřekl kam a za kým. Moje dlouhodobá myšlenka na odchod z prostředí kde jsem žil, se taky zásadně podepsala na motivaci v místě mého bydliště něco budovat. Navíc to tam později po restitucích od roku 1990 bylo v tzv. bezpodílovém spoluvlastnictví s dalšími našimi příbuznými ze strany dědy, což silně zkomplikovalo soužití a vytvářelo to tam často "dusnou atmosféru". To velmi přispělo k mojí vnitřní touze odejít, protože tento náš problém s bydlením a vztahy v širším příbuzenstvu se velmi odrazil na pohodě našeho života. Rodiče to nějak snášeli, mamka víc než můj taťka (protože ona byla mj. v područí mého dědy, tj. jejího otce, který byl v tu dobu hlavní osobou v tom spoluvlastnickém podílu na nemovitostech) a ve výsledku s tím nic zásadního nedělali. Možná to ani tehdy nešlo moc řešit, nerad bych jim křivdil. V takové situaci jsem to tam tedy spíš "přežíval". Už od školních let jsem si postupně uvědomoval, že tam bydlím spíš jako taková s prominutím socka, nejdříve dlouho s rodiči v jejich zvláštním retro bytě 2+1 s vysokými stropy a topením na uhlí v kamnech. Tam jsem vlastně do mého začátku studia na VŠ ani neměl své soukromí a přespával jsem jako nějaký host na gauči v obýváku u našich. Až někdy v 19 jsem konečně měl svůj prostor, konkrétně byt 1+1 hned vedle bytu našich. Bylo to na jednu stranu něco úžasného, pro mně tehdy obrovská změna. Na druhou stranu to bylo spíš těžké retro, takový vybydlený byt po staré paní. Byt měl rozsušená okna na sever do rušné ulice vedle náměstí, v pokoji byly vrzající staré parkety, v koupelně kamna na ohřev vody, v nichž se topilo dřevem. V jedné místnosti nebylo vůbec žádné topení a navíc ten byt byl zčásti nad studenou chodbou, takže jsem v zimě občas míval v té místností bez topení třeba jen 10-12°C nad nulou a při zimních mrazech na oknech až 2 cm silnou vrstvu ledu. Spal jsem ve spacáku, přikrytý dekou na koně a ještě peřinou, běžně se mi kouřilo až od huby, jako koním v mrazivém dni při vyjížďce. Tím, že jsem si tam připadal jen jako v dočasném provizoriu (vzhledem k majetkovým s vztahovým poměrům v příbuzenstvu), tak jsem do toho raději ani moc neinvestoval a kromě vymalování 1x za několik let jsem v tom bytě řešil jen zásadní zádrhele. Defacto jsem tam chodil většinou jen přespávat. Asi je jasné, že do takového prostředí jsem si těžko mohl zvát návštěvy, natož dámské. Žil jsem tedy jen nějakou nutnou prací a odreagování jsem hledal převážně u koní. Když přiznám, že jsem do svých 22 let neměl kromě kola, magnetofonu, gramofonu a několika LP a kazet, převážně skupin Puhdys a Karat z NDR vůbec nic, asi mi to nebude nikdo věřit. Za kamarádkou (tehdy už vlastně přítelkyní) jsem jezdil až do mých 24 vlakem. Naštěstí pro mně ani u nich nebyla v něčem úplně růžová doba, tak jí to nepřipadalo divné. Mně ale vždy NDR za Ericha Honeckera připadala jako doslovný "Ráj na Zemí". Do skončení studia na VŠ jsem tady v ČSSR byl až takový hubkař, že jsem jezdil jen na kole nebo na koni :-), neměl jsem tehdy ani mopeda. První vlastní auto jsem si koupil až v mých 28 letech, a to starou ojetou Škodu 120 L, přitom řidičák všech skupin jsem měl už za studií na VŠ z tehdejší vojenské katedry, tj někdy ve 21 letech. Od té doby jsem si ale dlouhé roky občas jen půjčoval auto od našich. Pravda je ta, že na začátku 90. let jsem raději investoval do tehdy ještě družstevního malého bytu v Praze 9, abych měl možnost být občas někde jinde než v Lysé, a tam se scházet s přítelkyní, když přijížděla od nich za mnou do Prahy. Lepší auta jsem si pořizoval až později po návratu z Irska. Tam jsem vyrazil v roce 1993 spolu s přítelkyní a více o tom je uvedeno zde. Prostě jsem se chtěl mj. vymanit z pro mně nevyhovujícího života v Lysé. Moje povaha je totiž taková, že se nerad nutím do situací, které dlouhodobě nejsou podle mých představ, jelikož to pak většinou stejně nemá dlouhé a úspěšné trvání. Snažím se řídit filozofií, že život je krátký na to, abych setrvával v jakýchkoliv dlouhodobě nekomfortních situacích, které nemají pro mně dobré řešení. Myšlenku na odchod z Lysé jsem si v sobě nesl od mých cca 14-15 let skoro celý život. Nakonec to dopadlo tak, že jsem v mých skoro 29 letech utekl do Irska a už jsem se odtamtud nechtěl vracet. Plánoval jsem, že natrvalo zůstaneme buď tam nebo v Německu, odkud pocházela přítelkyně. To tenkrát bylo jediným světlým bodem mého života. Po čase jsem se ale musel z rodinných důvodů vrátit a opět jsem přežíval tam, odkud jsem odešel. Přitom jsem se upnul na koně, kteří asi byly rozhodující v tom, že jsem to období nějak zvládnul. Mezitím jsem po roce 2000 stihl naštěstí trochu normálnější život, jenž byl však již značně poznamenán zhoršujícím se zdravotním stavem rodinných příslušníků, zejména mých rodičů. Potom až při řešení různých mých krizí po smrti rodičů a některých z mé strany nezvládnutých situacích, které mj. souvisely také s mojí minulostí, jsem odtamtud ve finále přece jen z vlastní vůle konečně odešel. Dodnes to rozhodnutí odejít a následné kroky zcela jistě vnímám jako to nejlepší řešení. Já jsem v Lysé stejně nikdy nechtěl žít a ani bych to tam už po smrti našich celkově nezvládal, nechtěl jsem se stát otrokem mně nevyhovujícího majetku. Můžu tak dnes s odstupem mnoha let znovu jen potvrdit, že tehdy se mi odchodem vážně velmi ulevilo a vyřešila se tak moje vleklá situace sahající až do dětství, a to naštěstí definitivně. V tehdejší složité situaci, kdy se rozsypalo hodně věcí ve více oblastech, jsem měl jediné štěstí. A to v tom, že jsem měl komu předat nemovitost v Lysé po mých předcích, se kterou jsem si nikdy nebyl schopen ani v myšlenkách vědět rady. Prostě jsem to tam od mládí či dětství evidentně těžce "nedával" a po návratu ze zahraničí v létě 1995 a dále jsem se tam míval tu a tam hůř než můj kůň (ten se měl ale naštěstí u mně vždy dobře). V každém případě jsem rád, že to dopadlo tak, jak to je. K Lysé nad Labem jako takové, mám normální vztah a nejsem obětí žádné hořkosti nebo negativních pocitů. Jen vím, že tam nemám ideální renomé u místních patriotů a asi ani u některých dalších lidí, takže to je vedle nutnosti dojíždění další důvod, proč bych tam nechtěl žít. Vlastně tam už jezdím jen na návštěvu nebo kvůli koním, kteří však jsou již defacto mimo území Lysé (to totiž končí cedulí). Ze všeho uvedeného je asi zřejmé, že ve mně byl určitý důvod k "vnitřnímu vzdoru", který se později projevoval v mém dalším počínání v průběhu života a v něčem přetrval možná dodnes.