Hledání svobody nejen na moři
Z Polabí až k Baltu
Kdy a jak to u mně všechno začalo
Člověk někdy vyzkouší v životě hodně věcí a činností, než najde to pravé, co mu vyhovuje a v čem se "najde". Někdo si ale ani po desítkách let není jistý, co bylo vlastně to nejlepší a co nejvíc chtěl a zda vůbec chtěl žít tam, kde ve skutečnosti nejvíce byl. I to se může stát. Následující popis událostí by neměl vyznít jako arogance, ani pokus o vlastní diskreditaci, natož aby mělo něco působit negativně. Je to pouze životní realita, kterou s nadhledem a úsměvem přijímám, protože jsem se na ní výrazně podílel a určitě ji i nemálo ovlivnil. Vše jsem se snažil popsat tak, jak jsem to prožil a jak jsem to v danou dobu vnímal a jaký na to mám s odstupem času názor.
Nejprve tedy něco o tom, čím jsem se možná odmalička odlišoval od svých vrstevníků. Neměl jsem poměrně dlouho reálné sny o tom, co bych chtěl jednou v životě dělat. Jako dítě jsem odpovídal na otázky, co bych si přál dělat v dospělosti asi tak, že bych chtěl být král, jezdit na koni a říkat jiným, co mají dělat oni... Z toho je patrné, že jsem tehdy jako malý klučík měl zkreslené představy, pokud jsem to tedy vůbec myslel vážně. Dědičné jsem to ale neměl, protože rodiče i prarodiče nikdy neměli nic zadarmo a museli si vše poctivě po celý život odpracovat. Moje mamka byla úspěšná manažerka v zahraničním obchodě, později pracovala v právní oblasti a po roce 1990 podnikala v obchodní činnosti (reality, právní poradenství), můj taťka většinu života působil u vojenského letectva. Oba rodiče tedy byli pracovně úspěšní v poměrně prestižních činnostech, nicméně na můj přístup v budování mojí pracovní kariéry to patrně nemělo zásadní vliv. K určitému vysvětlení mého vidění světa dodám jen to, že jsem byl od dětství zprvu spíš introvertní jedináček, který nechodil ani do školky, naopak do školy jsem šel o rok dříve. Údajně kvůli jakémusi nadprůměrnému nadání, zjištěnému nějakými testy, kde jsem byl spíš v roli pokusného králíka lidí, kteří následně měli vliv na moji mamku, která začala plnit jejich rady, jak ze mně vyrobit dalšího "Einsteina". Víc to nemusím rozebírat. Ve skutečnosti jsem však byl asi až do 5. třídy ZŠ tak nějak uzavřený do svého způsobu života a spíš "přežívání" ve škole, než nějakého nadšeného vzdělávání se a moje nadání se nijak neprojevovalo. Od 6. třídy ZŠ až do maturity to pak nadále nebyla úžasná hitparáda, takže se "odborníci" buď spletli nebo bylo celkově něco špatně, což sám neumím posoudit. Jako zajímavost ještě doplním, že moji dávní prapředci ze strany mamky měli šlechtické kořeny ve Francii a kdoví, zda se třeba toto neprojevilo z celého rozsáhlého příbuzenstva v největší míře právě u mně. Možná je do jisté míry oprávněné, když o mně někteří kolegové v nadsázce říkají, že jsem "Baron z Lysé".
Moje nadšení pro moře, lodě, železnici a vše s tím spojené začalo v době, kdy jsme od mých 10 let několikrát každé léto jezdili s mamkou v létě o prázdninách k Baltu v tehdejší NDR a tam jsem poprvé viděl moře, přístav, lodě a vše s tím spojené. Od prvních cest do NDR o prázdninách 1975 mně kromě moře zaujalo přímořské městečko Warnemünde, nedaleký přístav Rostock, lodě rybářské i nákladní a zejména pak trajekt do Dánska patřící státní železniční firmě Deutsche Reichsbahn. Líbilo se mi to a byl jsem rád, že jsme se tam každý rok vraceli. Je možné, že mít možnost žít tehdy v NDR u Baltu, tak by vše bylo jinak a já bych pravděpodobně nedělal nic z toho, v čem jsem nakonec převážnou část života "plaval" v Čechách. Pravděpodobně bych tam pracoval někde v přístavu v logistice nebo u trajektů, případně na tamní železnici. Více o tehdejší NDR a mému vztahu k místům u Baltu je uvedeno zde. Na základě těchto cest jsem se tam poprvé nadchnul i pro modelovou železnici, takzvané "mašinky", které jsem měl od 12 do maturity v měřítku 1:120, tedy TT. Po desítkách let až v roce 2021 jsem je nahradil většími modely H0 a trochu obnovil dávnou zábavu, mj. na základě některých aktivit u skutečné železnice. Moje dávné zájmy se tak trochu překrývají s těmi z poslední doby a asi to není náhoda.
Proč koně a zemědělství, když jsem měl v hlavě původně jiné zájmy
Hlavním důvodem bylo to, že jsem dětství a část dospělosti prožil v malém městě nedaleko Prahy, které je známé kromě hraběte Šporka a zámeckým parkem se sochami Matyáše Brauna, také tradicí místního dostihového závodiště. Přímo u něho byla vždy tréninková centra dostihových koní, v dobách mého dětství a mládí pod vedením velice úspěšných trenérů a předtím překážkových žokejů paní Evy Palyzové a pana Františka Vítka. Většina lidí asi pozná, že se jedná o město Lysá nad Labem, kde je odjakživa velký počet koní, zejména dostihových. Já se mezi zvířaty pohyboval odmalička již u babičky a dědy, kteří žili v domku mimo centrum města, podobně jako tomu bývá na venkově. Jelikož jsem nechodil do školky, mohl jsem si pohody a klidu na dvorku náležitě užívat. Asi i díky tomu jsem měl v životě dlouho introvertní povahu, asi až do půlky studií na VŠ. V sousedství domku mých prarodičů, kde jsem trávil dětství, byl také bývalý statek a v něm jezdecký oddíl, zabývající se převážně parkurovým ježděním. Tam jsem začal chodit ke koním, protože mně tam přivedl jeden známý mojí mamky. Byl to jeden z šéfů tehdejšího jezdeckého oddílu a já jsem mohl začít chodit ke koním zpočátku pod jeho vedením. Moc vlastního nadšení ode mně tam tenkrát nebylo, předtím jsem se ani v jiných oficiálních zájmových činnostech do té doby nenašel, všude tomu (i mně) asi něco chybělo. Většinou jsem se spíš zabýval něčím doma nebo jsem se pohyboval občas jen tak po městě. Přestože jsem nebyl z koňařské rodiny a ani jsem asi neměl bůhvíjaký talent, časem mně to začalo trochu bavit. Základní jezdecký výcvik jsem tam absolvoval docela dobře a tak jsem se měl posunout časem dál, což znamenalo zkusit uspět v parkurových soutěžích. Jenže v parkurovém ježdění jsem to moc nedával, protože mi neseděl ten jednotvárný dril na malém prostoru jízdáren a kolbišť. Časem mně postupně přestávalo takové ježdění bavit a pro mně ojedinělé soutěže na malých parkurových kolbištích kde jsem žádné zázraky nepředváděl, byly spíš nechtěná zátěž. Po nějaké době jsem se rozhodl to ukončit stylem tzv. "do ztracena" a zase jsem zůstával doma a patlal jsem si něco okolo modelové železnice a těšil se, až pojedu v létě k moři do NDR. Byl jsem tehdy stále takový introvertní samotář, co se nejvíc plácal v ústraní a zabavil se většinou nějak sám. Asi o rok později, v průběhu prázdnin po ukončení ZŠ, jsem potkal o 2 roky staršího kamaráda, který chodíval do téhož jezdeckého oddílu jako kdysi já, a ten mně přesvědčoval, abych šel za ním k dostihovým koním. Těch bylo tehdy v Lysé poměrně hodně na více místech, nejen u zmíněného závodiště. Následně jsem se za tím kámošem měl jít podívat do menší stáje v Lysé nad Labem, ale tradičně se mi tam zpočátku moc nechtělo. Nakonec jsem souhlasil a přišel tam na nezávazné seznámení se s provozem stáje. Bylo tam tehdy asi 8-10 koní včetně několika ustájených od jiného podniku. Z toho byli vždy tak 3 pro steeplechase dostihy, dále 2 chovné klisny s hříbaty a tak 3 zbývající vesměs mladí koně do rovinových dostihů z jiného podniku (kterým se chodil věnovat jiný trenér). Někteří z těchto mladých koní mně zpočátku ani moc nelákali, a tak jsem se jim nějaký čas spíš vyhýbal. Téměř všichni jsme se tam scházeli až po škole nebo někteří už po práci. V lecčem to bylo pro mně něco úplně jiného, jelikož se jezdilo na tréninky do volného prostoru na louky, lesní cesty a občas i na velké závodiště, takže byla mnohem větší a přirozenější volnost. Byl jsem tam však zpočátku spíš jen do počtu, protože jsem měl předtím rok pauzu od ježdění, takže to z mojí strany sklouznulo do takového toho plácání se a setkávání s kámoši u zábavy, občas okořeněné nějakými oslavami různých událostí, mnohdy i nesmyslných. Z dnešního pohledu to byla spíš ztráta času, kdy jsem se mohl věnovat něčemu zajímavějšímu, protože tehdy jsem stále ještě víc pokukoval po technických věcech, než po zábavě se zvířaty v přírodě. K tomu všemu jsem až postupem času pochopil, že u dostihových koní v Lysé byly výrazně lepší možnosti. Tehdy v začátcích jsem to ale neřešil a více než 2 roky jsem se plácal tam, kam jsem přišel za tím kámočem. Překážkoví koně, které jsem tam postupně já zažil, ale byli většinou už vlastního chovu a pro dostihy skoro nepoužitelní. Jet s nimi někam závodit bylo z mého dnešního pohledu spíš fiasko. Například si vzpomínám, jak jeden kůň jménem Daktari se dokázal vzpínat tak, že se často před tréninkem a pak bohužel i před dostihem, dokázal třeba 10x postavit na zadní a udělat tzv. "svíce" (naštěstí se nikdy nepřevrátil), v dostihu pak opakovaně bohužel tento svéhlavý polokrevník nepředvedl nic. Jen jeden z koní v té stáji byl velmi dobrý (Dolar), ale toho si jezdil tehdejší šéf (info více zde), protože byl složitě jezditelný a navíc se chystal na Velkou pardubickou. Jediná dobrá možnost svézt se na kvalitních překážkových koních byla u místního závodiště v tréninkovém centru paní Palyzové, což jsem naštěstí pochopil. Nakonec jsem působení v té původní malé stáji kde jsem začínal, postupně utlumil a následně se začal objevovat tam, kde to pro mně bylo optimální. Jenže časem po maturitě a přijetí na VŠ v Praze, jsem přestal mít na koně čas úplně. Zprvu jsem plánoval občas chodit jezdit zpět do Lysé, na závodiště k paní Palyzové, ale času moc nebylo a tak jsem to odkládal a s lidmi odtamtud se potkával převážně v neděli na dostizích, které jsem chodíval občas v neděli sledovat.
Od zahájení studií na VŠ jsem tedy měl od aktivní činnosti u koní pauzu, a ta se protáhla až na rok a půl. Zda to bylo dobře nebo ne je těžké hodnotit, protože jsem tenkrát potřeboval mít čas hlavně na školu. Tam jsem začal mít naštěstí dobré výsledky asi i díky tomu, že jsem tehdy nechodil ke koním a měl jsem tedy na studium čas. Ve svém volnu jsem sportoval jen občas a hlavně běhal, jen na pohodu pro můj dobrý pocit. Stačilo mi pak už jen občas posedět u kafe, vína nebo piva s osvědčenými kámoškami a kámoši a občas se zajít podívat o víkendu na dostihy. Vypadalo to tehdy buď na konec aktivit u koní, v lepším případě na pokračování v Lysé na závodišti, kde jsem měl pořád nějaké kontakty s aktivním děním. Dlouhá pauza bez pravidelného ježdění už ale nevěštila nic dobrého. Po čase se to změnilo shodou okolností směrem, který jsem vůbec nepředpokládal. Bylo to někdy v polovině druháku VŠ na jaře 1984 a tehdy jsem měl určité nadstandardní vztahy s jednou poměrně atraktivní kamarádkou (shodou okolností starší sestrou jedné v té době úspěšné žokejky). Ta mně nakonec přesvědčila k tomu, abych znovu začal pravidelně s ježděním a chodil s ní do dostihové stáje k trenérovi Minaříkovi (ve své době špičkový žokej a později i úspěšný trenér) ve Velké Chuchli. Přiznám, že se mi tam vůbec nechtělo, jelikož mně to táhlo mnohem víc do stájí k paní Palyzové v Lysé. Je jasné, že jít do Chuchle jsem sám od sebe vůbec nechtěl a podstoupil jsem to výhradně kvůli té kamarádce a podle toho to dopadlo. Můj začátek tam totiž nebyl vůbec ideální, což jsem po dlouhé pauze předpokládal. Neměl jsem tehdy dobrou formu ani motivaci a trenér mi vzápětí dal najevo, že například při ježdění dobře neodhaduji tempo a taky některé práce ve stáji odflakuji a mám svěřené koně občas špinavé od prachu. To jsem uznal a snažil se to zlepšit, nicméně pak mi začal hlídat, zda jsem si ve svém volnu mimo stáj dal pivo nebo šel na místní diskotéku a tak jsem se začal cítit nepříjemně, ikdyž on měl do určité míry pravdu. Nakonec jsem se z této první "štace" rozhodl po 3 měsících odejít a skončit s koňmi ve Velké Chuchli. V hlavě jsem měl namířeno do Lysé nad Labem k paní Palyzové. Uznávám, že jsem v Chuchli v něčem zaslouženě "sklidil ovoce" z mojí předchozí činnosti v Lysé, v době studií na gymnáziu. Tehdy toto mělo určitý negativní vliv i na moje studium střední školy, se všemi dalšími důsledky (mj. téměř nemožnost výběru oboru na VŠ). Když už jsem si jel poslední den odstěhovat věci z Chuchle, asi úplnou shodou okolností si mně na poslední chvíli všiml jeden trenér a taky ještě jeden žokej. Ti mi rozmluvili rozhodnutí se tam na to vykašlat a nabídli mi možnosti spolupráce. Nakonec jsem ve Velké Chuchli tedy pokračoval u jiného trenéra a jako výpomoc jsem občas přitom působil v několika dalších stájích, když to bylo potřeba (např. při zranění jejich jezdců apod.). Časem jsem se tím celkově něco naučil od těch v tehdejší době nejlepších trenérů v profesionálním prostředí. Zážitků bylo za ty roky více než hodně, což by se sem ani nevešlo. Vtipné na tom bylo, že jsem k lecčemu přišel jako "slepý k houslím", jelikož jsem zejména v té Velké Chuchli neměl ani patřičné ambice, protože jsem tam původně přišel jen kvůli té zmíněné kamarádce. Nebýt jí, tak bych se býval k tomu ani nevrátil, možná bych se v lepším případě zkusil domluvit v Lysé na závodišti, kde jsem znal mnohem více lidí, než kdekoliv jinde. Při působení v Chuchli jsem občas míval menší úlety s alkoholem, naštěstí jsem to nějak sám ukočíroval, nejspíš i díky své povaze samotáře, který nechodí moc často do společnosti. V jiných ohledech spojených s koňmi to tam mělo pro mně dobré pokračování více než 6 let. Až v průběhu roku 1990 přišla postupně "porevoluční" změna a pak už to mělo v mém životě další vývoj.
Co se týká zemědělství, tak na ten obor jsem šel hlavně proto, že jsem v Lysé chodil ke koním, takže jsem o tom už něco věděl z těch podniků, které měly koně, jelikož to byly státní statky nebo JZD. O zemědělství jsem se pak dozvěděl více odborných věcí až při studiích VŠ a většinu činností bych tehdy asi dobře zvládal v praxi. Dopadlo to ve skutečnosti ale tak, že jsem se shodou více okolností v zemědělské prvovýrobě pracovně jako zaměstnanec nikdy neuplatnil, jelikož mi to při přechodu ze školy do zaměstnání nějak nesedlo a trochu se to zvrtlo. Výsledkem je to, že dnes zvládám už asi jen to sekání louky, sušení a balíkování sena k prodeji (samozřejmě s kvalitní mechanizací) a výjimečně některé polní práce. Další práce v tomto oboru bych bez příruček a instruktážních videí v praxi asi moc erudovaně nezvládal. Koně a zvláště ti dostihoví podle mého názoru do zemědělství nepatří, takže schopnosti u nich mi k renomé prestižního zemědělce nijak výrazně pomoci nemůžou. Jako teoretik, který o zemědělství něco ví a občas něco zkusí ve volném čase v praxi, snad nic moc zkazit nemůžu.
Jak jsem se dostal k oboru vzdělání a co mi to přineslo
Vzdělání spojené se zemědělstvím a vzdálené mým původním představám mám zejména z důvodů tehdejších aktivit okolo koní. Pravděpodobně toto mělo nakonec vliv na pozdější výběr školy, kterou bych byl schopen zvládnout a zároveň se na ni i dostat. Možná v tom trochu sehrály roli také moje dobré výsledky v biologii na gymnáziu. zejména ve 3. a 4. ročníku, kdy jsem však spíš pomýšlel na studium veteriny a to, že potom místo léčení zvířat budu trenér dostihových koní. Vše se vyvinulo tak, že na veterinu by mně tehdy stejně ani nevzali a tak jsem musel začít mít reálné představy. Takže už někdy před maturitou jsem všechno byl nucen přehodnotit.
Když to ale vezmu popořadě, tak na základní školu jsem chodil nejdřív 2 roky do vesnice poblíž Lysé a do 1.třídy jsem nastoupil o rok dříve, z důvodu rad "odborníků" mojí mamce (uvedeno výše) na základě mého mj. vysokého IQ. Pak jsem začal od 3. třídy chodit do ZŠ v Brandýse nad Labem, jelikož to byla jazykovka s výukou Němčiny, kvůli které jsem tam přešel. Na gymnáziu jsem pak pokračoval ve stejné budově jako byla ta základka. Trochu jsem se tehdy hledal a řešil jsem různé zájmy v tomto věku. Na gympl jsem šel totiž už z osmičky v necelých 14 letech, takže poměrně brzy. Z mého pohledu toto celkově nebylo ideální, protože jsem na lecos byl příliš mladý a nezralý. Výsledkem souhry všeho bylo to, že jsem už od 5. třídy ZŠ byl spíš průměrný žák, později (na střední škole) student, který se řídil taktikou, co mně nebaví to přežiju a co mně baví, v tom si vylepším výsledky. Vzpomínky na ZŠ a gympl nemám tedy úplně ideální nejen z hlediska každodenního dojíždění, ale to už je dávno za mnou. Dopadlo to tak, že po maturitě jsem byl nakonec rád, když se mi podařilo dostat na VŠZ (dnes ČZU) v Praze - Suchdole, konkrétně na provozně ekonomickou fakultu. To byla sázka na největší jistotu v rámci VŠZ, abych se na studia tehdy dostal. Časy se mění a dnes je PEF naopak nejvíc se rozšiřující a celkově poměrně prestižní fakulta. Uvažoval jsem tehdy, že po prvním ročníku zkusím přejít na obor zootechnika na Agronomické fakultě, protože jsem se občas už tehdy obával své pracovní budoucnosti v kancelářích nad různými fakturami a doklady. Účetnictví a administrativa nikdy nebyl můj nejoblíbenější "šálek kávy".
V průběhu prváku jsem zjistil, že i na provozně-ekonomické fakultě (PEF) bylo pro mně mnoho zajímavých praktických předmětů, jako např. zootechnika, rostlinná a živočišná výroba, krmení zvířat, traktory a mechanizace apod., které mně hodně bavily. To byl základ k mým celkově poměrně velmi dobrým studijním výsledkům a tak mně to přestalo nutit k přestupu na jinou fakultu. Tam se mi už ani nechtělo, zejména po zkušenostech z letní dřiny v prachu a horku na povinné pracovní praxi na poli. Předměty, související s ekonomikou jsem dokázal zvládat bez problémů, což bylo pro mně dobré. Asi jen takové účetnictví (to asi neumím dodnes dobře) a některé analytické předměty byly pro mně poněkud složité a hůře stravitelné. To je v mé oblíbenosti odsunulo do stínu těch převážně výrobních a praktických předmětů, které mně naopak velmi bavily. Ale i do té nechtěné části studia jsem se uměl přinutit, abych to zvládnul a nezhoršil si výsledky. Nechtěl jsem si totiž zkazit průměr, protože po celou dobu studia jsem úspěšně pobíral prospěchové stipendium. Vzpomínám si, že mně například zajímal předmět teorie řízení a ze sofistikovaně prováděných testů a seminářů tohoto předmětu jsem poprvé začal zjišťovat, k čemu jsem a nejsem vhodný. Studium celkově mi z hlediska prospěchu od začátku šlo nad očekávání dobře, jen ty pracovní praxe v podnicích mi zpravidla zabraly celé léto. Už na první praxi před prvákem jsem poznal docela náročnou práci na obilním sile a po prváku něco podobného znovu skoro celé léto na poli. Přitom jsem byl na manuální práci docela zvyklý, protože jsem si v Lysé od svých 15 přivydělával skládáním uhlí do sklepů, a to bylo občas jako taková mírnější práce v dole. Víc než samotná práce na poli mi vadilo to, že jsem po celou dobu studií neměl v létě na nic čas, jelikož každé prázdniny to obnášelo 4-6 týdnů praxe v provozu zemědělských podniků. Vím, že i z důvodů náročných praxí jsem už po 1. ročníku změnil rozhodnutí a na jinou fakultu v rámci VŠZ jsem nakonec nepřestoupil. Celým studiem jsem prošel docela hladce a v září 1986 jsem v mých 22 letech úspěšně dokončil původně započatý obor. Tehdy jsem si opravdu tak trochu myslel, jak už to pak dál v životě "nějak v pohodě ušolichám". Celkově na tu VŠZ v Praze - Suchdole vzpomínám rád nejen proto, že jsem školu dokončil bez problémů a s velmi dobrými výsledky, ale bylo tam i příjemné prostředí a zajímaví lidé z řad vyučujících i kolegů studentů. K čemu mi opravdu toto vzdělání později v průběhu života bylo kromě toho, že doma měli radost z mého diplomu a titulu a že mi to pomohlo se díky absolvování vojenské katedry při škole vyhnout tehdejší dvouleté vojenské službě, jsem nějaký čas moc neřešil a ukázalo se až postupem doby, že mi VŠ asi nikdy moc nepomohla k větším výdělkům.
Plavba mezi zaměstnáními a později dalšími výdělečnými činnostmi
V této oblasti jsem se od ukončení školy pohyboval spíš jako taková ryba na suchu, možná jsem v tom aspoň někdy plaval jako ryba či ostřílený mořský vlk, a to vždy jen v případě, kdy jsem se ubránil něčemu nechtěnému. Tehdy jsem v začátcích asi ještě moc nechápal, že největší povinnosti pro mně promocí a získáním VŠ diplomu neskončily. Řekněme současnou mluvou, že pracovní oblast mého života jsem kdysi "moc nedával". Od dětství jsem měl sice vysoké IQ, což se opravdu potvrdilo, nicméně toto údajně nemusí mít vždy jen pozitivní vliv. Nejdřív jsem si dlouho myslel, že na VŠ musím jít jen kvůli vyhnutí se dvouleté vojně a pro radost rodičů, zejména mamky a až později i to, že se mi možná bude v životě žít snadněji (nikoli ale úspěšněji, v mém případě).
Vzpomínám si, jak již někdy v polovině studií na VŠZ (1984) jsem se ocitl díky kontaktům mojí mamky v úspěšném zemědělském podniku v okrese Mladá Boleslav. Začal jsem tam totiž dělat mj. moji diplomovou práci a dokonce mi nabízeli podnikové stipendium po zbytek studia a k tomu další bonusy v podobě štědrého náborového příspěvku, když budu akceptovat závazek u nich po škole pracovat, konkrétně v úseku ekonomického náměstka ředitele. Podmínkou bylo, abych tam po škole nastoupil a odpracoval minimálně asi 5, možná 10 let. Měli o mně zájem, protože jsem na VŠ měl velmi solidní studijní výsledky a taky znali mojí mamku, která byla pracovně velmi úspěšná. Já jsem ale měl svůj pohled na svět a hlavně jsem už tehdy při návštěvách podniku pochopil, jakou bych asi měl náplň práce. Raději jsem se v té době předem nechtěl k ničemu zavazovat a všemu jsem nechal volný průběh, že se časem uvidí. Po dokončení studií jsem tam nakonec nenastoupil, protože tam byla nutnost nejlépe bydlet v té malé obci, kde jsem nikoho neznal, případně tam každý den na vlastní náklady autem dojíždět, jelikož tam nebylo dobré spojení. Zajímavé na tom bylo, že ten podnik měl dobré dostihové koně, některé na závodišti v Lysé v tréninku paní Palyzové, několik pak přímo u nich na vesnici u Benátek nad Jizerou, kde je trénoval bývalý velmi dobrý překážkový jezdec pan Bárta. Měl tehdy v přípravě mimo jiné i koně, který byl synem Koroka a chystal ho ke startu ve Velké pardubické. Do této stáje jsem po práci měl možnost chodit jezdit v případě, že bych v podniku začal pracovat na té původně nabízené pozici. To se ale nestalo mj. i proto, že na dobré koně měli své dlouholeté stabilní jezdce a pro mně by moc perspektiva nebyla. Za takové situace jsem se nechtěl vázat v podniku a k tomu na jiné pozici, než jakou jsem si představoval. Pak jsem zkusil štěstí cca 5 km od místa mého bydliště, protože jsem se rozhodl po desítkách let dojíždění zkusit něco poblíž a přitom mít čas chodit na závodiště v Lysé, kam jsem to znovu plánoval jít zkusit do stájí k paní Palyzové. Tak přišel můj první pokus o práci v zemědělské prvovýrobě a těšil jsem se na práci v provozu, tehdy bych vzal na nějaký čas klidně i místo traktoristy. Jenže moje vystudované zaměření mně proti mojí vůli nasměrovalo do kanceláří na ekonomický úsek průměrného JZD, konkrétně přímo do účtárny a administrativy, kde byly převážně ženy středního věku. Těm velel ekonom, který ukončil stejnou fakultu jako já, jen o 2 roky dříve. Bohužel jsem se dostal brzy do situace, kdy mně jeho podřízení a tedy moji noví kolegové, zatáhnuli do svých problémů s ním. Říkalo se tam o něm, že je arogantní a nepříjemný a já se v této nastalé situaci nechtěně stal hromosvodem jejich nespokojenosti. To jsem na začátek nepotřeboval, hned se plácat v problémech jiných. Traktoristy, zootechniky i agronomy měli a já se nechtěl trápit v dusné atmosféře toho ekonomického úseku. Připadal jsem si tam jako kozel zahradníkem, který ke všemu má poslání vnést na pracoviště klid a naději. Na to jsem neměl zkušenosti a navíc pracoviště bylo v malé vesničce v takových starých budovách a mně to v porovnání s prostředím areálu VŠZ, kde jsem se předtím při studiích 4 roky pohyboval, připadalo depresivně asi jako ve středověku. Ze zmíněného JZD jsem se tedy složitě vyvázal z členství a ke konci roku 1986 odešel. V podstatě jsem se tenkrát dostal do situace, kdy jsem měl po škole a vznikl problém, co dál.
Nakonec po dalších dvou krátkých peripetiích v trvání dohromady asi 3 měsíců (mj. banka v Praze a dočasná brigáda z nouze, mimo obor), jsem konečně našel uplatnění na delší dobu. Přes známé mojí mamky jsem byl v Praze od jara 1987 více než rok a půl na pozicí ekonoma - výzkumníka cen vstupů do zemědělství, konkrétně krmiv a hnojiv. To byla v něčem zajímavá zkušenost, jenže po čase jsem zjistil, že výdělek není ideální a lepší to dlouho nebude, tak jsem ke konci října 1988 odešel. Pak následovaly pokusy uchytit se jinde, mj. 2 krát v JZD přímo v místě bydliště. To už mi nabízeli poprvé i jiné místo, než jen v účtárně, kam bych měl vnitřní obavy znovu zkoušet jít. Ve finále to dopadlo tak, že potřebovali jedině úsekového zootechnika na pracoviště v malé vesnici u Lysé. Šlo o nejméně úspěšnou farmu, připomínající spíš středověký horror, o tamních pracovnících se raději zmiňovat nebudu. Zjistil jsem, že už to tam v krátké době přede mnou vzdali 2 zkušenější zájemci s praxí. Na rovinu jsem jim řekl, že toto bych nedával (ty lidi bych neukočíroval) a tak mi nabídli ještě možnost práce u klusáckých koní, těch za kterými se jezdí v sulce a kouká se jim za neustálého drncání, přímo do zadku. To jsem coby překážkový jezdec, který rád jezdí výhradně v sedle na koni, s díky odmítl. Tím vše tedy zase rychle skončilo a pak jsem při určitém "momentary lapse of reason" vzápětí měl ještě jeden zoufalý "rekord", a to v délce zaměstnání. Nastoupil jsem totiž ráno v 6 do kanceláře jedné výrobní firmy v Lysé a tam jsem vydržel jen do polední přestávky a pak jsem se nevrátil a zavolal jim, že končím ve zkušební lhůtě. Odpoledne už jsem byl raději na bleskově zařízené brigádě u dostihových koní, vyčistit si tam od všeho hlavu v sedle plnokrevníků. Od té doby pak šel můj původní obor postupně stranou, snad jen s výjimkou zkoušek na trenérskou dostihovou licenci u koní a zdokonalování se v angličtině. Mezitím jsem ještě stihl 3 měsíce práce v kanceláři v Praze 10 jedné firmy vyrábějící sportovní zařízení. Odtamtud jsem odešel přesně poslední den zkušební doby. Léto 1989 jsem prožil (ne poprvé) na brigádě u dostihových koní a pak na menší nátlak mojí mamky jsem na závěr svých zaměstnaneckých peripetií zkusil ještě na podzim 1989 úřednickou práci v Praze, v ekonomickém úseku OÚNZ. To moc dlouho netrvalo, protože ihned po „sametové revoluci“ jsem se v závěru roku 1989 rozhodl ukončit tu tříletou sérii převážných nezdarů, a co nejdříve začít pracovat sám na sebe jako OSVČ s náplní obchodní a zprostředkovatelská činnost, autodoprava a samozřejmě k tomu jsem zase něco různě dělal u koní pro vyčištění hlavy. Takto jsem se vrhnul s plnou vervou do již nikdy nekončícího "devatera řemesel".
Důvod mého osamostatnění byl kromě získání osobní svobody, také samozřejmě prostor na práci s koňmi a větší časová flexibilita různě kombinovat aktivity, u mně někdy i podle výhodnosti a ročního období (v sezóně více času u koní, v zimě více jiných činností a různé obchody atd.). Od začátku 1990 jsem tedy různě téměř 20 let podnikal v rozmanitých činnostech (rozvážení zboží na ŽL, práce u známého v autodopravě, různé obchodní aktivity a k tomu časem obchodní firma se společníky z Británie, pak pobyt v zahraničí a práce v profi dostihové stáji a po návratu realitní činnost a k tomu finanční poradenství). K tomu všemu jsem stále dělal něco okolo koní. Pro úplnost ještě doplním, že na jaře 1991 mně v Lysé přemluvili nastoupit do funkce vedoucího odboru na Městském úřadě, kde jsem mimo jiné měl na starosti rovněž projednávání přestupků. Tam jsem se dostal do problému, kdy jsem byl nařčen, že jsem údajně uložil nízký trest 2 svým známým za jejich přestupky. Než abych "byl odejit", tak jsem funkci zabalil sám a odešel po necelých 2 měsících celkové činnosti tam. Upřímně, ta agenda v mojí kompetenci mně stejně od začátku vůbec nebavila, a tak jsem to velmi rád ukončil a vrátil se rychle ke svým rozmanitým činnostem OSVČ. Ještěže jsem byl prozíravý a ani nepozastavil jediný ŽL. Pochopil jsem definitivně, že se musím snažit pracovat pokud možno jen sám na sebe, jinak to nebude úplně ono. Díky pozdějším kontaktům na známé a časem obchodní partnery z Británie, jsem se v průběhu OSVČ činností dostal na 1,5 roku do Irska, přímo do profesionální dostihové stáje k překážkovým koním. Po návratu zpět z rodinných důvodů jsem si zakrátko pořídil v létě roku 1996 vlastní překážkové dostihové koně. Přiznám, že impulz k tomu mi dala jedna známá, tehdy již profesionální trenérka koní blízko Jílového u Prahy, u které v té době pracoval jako žokej můj další známý. Časem jsem se s tou paní trenérkou nepohodl ohledně mého koně a následně jsem odešel s koněm do stájí blíž místům mého tehdejšího bydliště. Pak jsem to rozšířil a ke svým koním jsem později míval občas různě na starosti ještě tu a tam koně především od kamarádů a známých, s kterými mi pomáhaly různé kamarádky koňařky.
Samostatná OSVČ činnost mi vyhovovala v mém pracovním životě nejvíc, mimo jiné kvůli pocitu svobody a volnosti, ale také možnosti mít čas i finance na aktivity s koňmi. V průběhu mého podnikání mi shodou okolností přišly i nabídky z pohledu většiny lidí velmi dobrých zaměstnání, ale ne až tak z pohledu mého. Například jsem mohl zkusit vést velkou část podniku dobrého známého mojí mamky nebo mi můj dobrý známý chtěl zařídit práci na MZe s náplní řešit vše okolo chovu anglického plnokrevníka a provozu dostihů. Uvedené nabídky jsem ale nakonec vůbec nevyužil. Jednak mi podnikání tehdy fungovalo dobře a mimo jiné například u té práce na MZe byla podmínka nemít na sebe registrované svoje koně ani žádnou licenci k činnosti v dostihovém sportu. Navíc bych na moje poměrně velké aktivity s koňmi po práci neměl čas. Stejně jsem v té době raději ani nechtěl měnit svůj zavedený způsob života, kde jsem byl sám sobě šéfem, za nějakou vidinu jiné a pro mně neznámé kariéry a sedět na úřadě či jen služebně cestovat s jasně vymezeným programem. Moje podnikání na ŽL bych sám od sebe nikdy neukončil, kdybych se kdysi nedostal nezaviněně do problémů, které mi kvůli konkurenční doložce na 2 roky zabránily pokračovat. Musel jsem tedy hledat zaměstnání, až jsem se na jaře 2009 opět spíš náhodně vrátil k zemědělství jako odborník a teoretik, nikoli abych pokoušel pozvednout prestiž tohoto oboru v praxi. Práce zemědělského teoretika je pro mně určitě vhodnější z více důvodů, které není potřeba podrobně vysvětlovat.
Před časem, v průběhu moji nejdelší pauzy od koní, jsem se dostal ve volném čase k něčemu ve zcela jiném oboru, ale co mně zajímalo už v dětství. Následně jsem se naučil na docela solidní úrovni jednu ze zásadních činností s tím související. Dělat to na plný úvazek jsem zatím uvažovat nemusel a tak to mám převážně k takovému občasnému odreagování se od všedního života a jako další zábavu. Souvisí to trochu asi s mým dávným "koníčkem" (kromě koní), o kterém se zmiňuji zde . Konkrétně jde o práci týkající se železnice a řízení drážních vozidel přímo v provozu. Odreagování různého druhu je pro mně důležité, protože stereotyp koloběhu běžného života mně dokáže občas nudit až k "burning outu" z všedního života...
Z toho co jsem zde uvedl lze asi usoudit, že jsem většinu života člověk skoro "devatera řemesel". Musím konstatovat, že se všemi důsledky, bohužel i finančními, což mělo občas prokazatelný vliv i na další oblasti mého života. Když to ale vezmu z pozitivního pohledu, tak v rámci "devatera řemesel" zvládám dobře ještě činnosti obchodníka, jednatele a případně i krizového manažera na krátkodobější akce jako dočasný záskok za někoho, kdo pak převezme větší odpovědnost a bude mít dlouhodobé vize. Otázka je, zda jsem svými činnostmi za život vydělal víc peněz, než jsem utratil a raději to nebudu rozebírat (nikdo by mj. nepochopil jak je možné, že mám vysokoškolské vzdělání zaměřené mj. na ekonomiku). Už jen doplním, že asi něco na tom bude, když se říká: "devatero řemesel a desátá je?" ...
Práce v zahraničí
To už konečně bylo jiný kafe. V první půlce 90. let jsem totiž byl v součtu více než rok a půl v Irsku, pracoval jsem tam u dostihových koní a později jsem zajišťoval rozvoz krmení pro koně jako řidič a obchodní zástupce v jednom. Volný čas jsem nejvíce procestoval s mojí kamarádkou z Německa, se kterou jsem tam byl a znal ji od prázdnin roku 1978, prožitých zčásti v NDR. Ona mi tam v průběhu pobytu sehnala ten job obchodního zástupce. Co se týká práce, tak kdybych si mohl vybrat něco v zahraničí v současnosti, určitě bych v Irsku zkusil už něco jiného než jen koně, ale spíš už bych chtěl být raději v Německu. Tam jsem často jezdil od mých cca 10 let a už kdysi téměř ještě v dětství, jsem tam uvažoval odejít. Nakonec jsem to zkusil ve zmíněném Irsku a nebýt rodinných důvodů, asi už bych se do ČR tehdy nevracel a zůstal bych v zahraničí, nejspíš nakonec opět v Německu, kde už to dávno dobře znám (více zde). Jak už to někdy bývá, tak se vše vyvinulo jinak, vrátil jsem se a zůstal tady. Posuzovat však můj trvalý návrat sem z hlediska mojí následné spokojenosti, je však dodnes poněkud složité.
Sport, kultura a další oblasti
K těmto oblastem mám vztah trochu specifický a do jisté míry jiný, než má většina lidí tady okolo. Například kolektivní sporty celý život vnímám s větším nadhledem, protože mně ani jejich aktivní provozování nikdy moc nelákalo. Odjakživa preferuji kromě sportů s koňmi spíš outdoorové aktivity a tak radši běhám nebo jezdím na kole venku třeba i v dešti a větru, než abych ve fitcentru či doma běhal na pásu či šlapal na rotopedu. Jakýkoliv sport nebo pohyb venku v přírodě mně od dětství jednoznačně baví nejvíc, ale naopak ve fitness-centru jsem za celý život nikdy nebyl a cvičil jsem kdyžtak jen doma. Zimním sportům se nevěnuji moc často, s výjimkou jít tu a tam na běžky nebo si občas sjet svah, což souvisí s mým celoživotně horším vnímáním zimy, jako nejméně oblíbeného ročního období. Nejraději bych žil celoročně v teple, někde u moře, protože jsem mimo jiné i obdivovatel jachet a plaveb po moři.
Přestože již mnoho let žiju v Praze, jelikož z Lysé jsem odešel před delší dobou, tak mně z velké části stále míjí ten opravdový městský život v Praze, s kulturou, sportem i zábavou, na které si hodně pražských lidí potrpí. Na toto nejsem z důvodu svých specifických zájmů moc zvyklý, a tak to jde převážně mimo mně. Žít trvale jen na venkově by ale pro mně bylo složitější zejména v tom, že by se mi nechtělo denně dojíždět v přeplněné dopravě do práce.
Při svém životě v Praze si nejsem schopen na lákadla velkoměstského života (např. koncerty, divadla, historické památky, lepší restaurace, centrum Prahy apod.), zejména z důvodu mých odlišných zájmů, najít čas a do jisté míry ani peníze. Zajímavé je, že třeba život ve větších městech se mi líbí v Německu, jenže tam bývám na dovolené nebo výletech, takže se to úplně nedá srovnávat se situací, když se někde žije běžný všední život. V Praze jsem rád kromě lepších pracovních možností také proto, že nemusím nikam daleko dojíždět. Spíš teď jezdím občas opačným směrem z Prahy do Lysé, naštěstí ale ne denně.
Co se týká návštěv sportovních událostí, tak kdysi jsem občas chodíval na hokejové zápasy Sparty a někdy i klubu KHL Lev Praha. Reprezentační akce hokejistů ani fotbalistů mně ale nikdy moc nezajímaly, takže u toho neztrácím čas ani u TV. S kámoši či známými si několikrát ročně zajdu na pivo, převážně někde na okraji Prahy nebo na venkově v klidné restauraci a raději sedím venku než uvnitř. O politice se většinou sám od sebe nebavím, protože to mezi kamarády, kolegy a známými není zejména v současnosti ideální téma.
Koně a dostihový sport jako náhrada života u moře a na moři
Koně představují zajímavou kapitolu mého života a je pravda, že u ničeho jiného jsem nestrávil v součtu tolik času, jako u nich. K tomuto tématu se pro toho, koho to zajímá, obsáhleji vyjadřuji zde.
Kam jsem dosud "doplaval" ...
Dá se říct, že z hlediska životní úspěšnosti nikam daleko. V průběhu svého života jsem sice měl nějaké šance a možnosti se dobře uplatnit, jen to buď nebylo přesně podle mých představ, případně to nepřišlo ve správný čas a já jsem pak nedělal potřebné kompromisy nebo se mi to v daném období nehodilo. Postupem času jsem se dopracoval téměř k "devateru řemesel" a díky tomu většinu života poněkud rozmanitě přežívám. Pravda je ta, že jsem se pokud možno nikdy nechtěl nutit do ničeho, co mně už předem spíš odrazovalo nebo co pro mně bylo dlouhodobě neatraktivní, a to bylo určitě dobře. Shodou různých okolností jsem si sice v ničem nevybudoval kariéru na nějaké vyšší úrovni, ale na druhou stranu jsem se tím oprostil od tlaků, které to obvykle přináší. Určitě toho zpětně nelituji a nezávidím těm, co se k něčemu dostali většinou na úkor nějakého většího odříkání. Mnozí moji kamarádi a spolužáci ze školy jsou sice úspěšní ve svém oboru, ale taky se tomu věnovali nepřetržitě od mládí, ne-li od dětství. Narozdíl ode mně jsou oni celoživotně stabilizovaní (neboli "usazení") a věnují se dlouhodobě svému zásadnímu oboru, který zvládají komplexně a nevybírají si u všeho jen některé oblíbené činnosti, jako já.
Koně jsem zprvu začal dělat v jezdeckém sportu, kde jsem to v začátcích moc dobře nedával a tak jsem to po čase zabalil. Až asi o rok později jsem se vlivem kamaráda dostal k dostihovému zaměření, ale moje cesta byla i tam zpočátku rozpačitá a je to popsáno v úvodu. Dostihový sport jsem až časem začal dělat na lepší úrovni, ale přesto jsem v tom měl především zábavu k odreagování se od všedního života. To mně později v určitém období stálo i hodně finančních prostředků z vlastních zdrojů, což nebylo ideální a v současnosti bych to takhle už neprovozoval. Pokud si taková činnost nevydělá z velké části sama na sebe nebo za pomocí doplňkových aktivit, tak bych si dokázal najít jiné odreagování, nejspíš spojené s aktivitami u moře. Vzhledem k tomu, že jsem měl koně v ČR převážně jako hobby, tak mi u nich nezmizel ten pocit, který se mnohdy vytrácí, když se ze zábavy stane plnohodnotné zaměstnání. Já jsem to míval tak, že když mi v životě něco nešlo, tak jsem si od toho šel vyčistit hlavu ke koním, kde jsem se cítil ukrytý před všedním životem a někdy i před jinými životními složitostmi a občas i před ženami (přestože u koní jich nebylo málo, ale já jsem je tam zpravidla neřešil). Ale i u koní jsem však měl i delší pauzy a několikrát mně z nich nalákali zpět lidé z mého okolí. V této činnosti jsem se také chtěl převážně zabývat jen tím, co mně bavilo a co jsem dobře zvládal, takže jsem neměl ambice provozovat to systematicky jako výdělečnou činnost, která se v ČR v tomto oboru ani moc nevyplácí. Celkově v souhrnu všech období včetně kratších i delších přestávek v činnosti, jsem ty koně dělal tak nějak "s nadhledem", protože jsem to úplně nutně k životu nepřetržitě nemusel mít.
Zemědělství jsem si kdysi nevybral cíleně, ale spíš to nějak vyplynulo ze situace a nutnosti jít studovat něco pro mně zvládnutelného. Zemědělství mně při studiích bavilo, ale po dokončení VŠ následně v praxi jsem se do toho téměř nepouštěl. Kromě různých shod okolností i proto, že jsem v tom od povinných školních brigád viděl především náročnou a na počasí závislou práci často v obtížných podmínkách a přitom hodně stráveného času v poměru k výdělkům. Zkrátka jsem v tom oboru nedokázal vidět dlouhodobý cíl pro mně a mít tu správnou motivaci, natož v tom hledat romantiku. Přechod ze školy do praxe jsem moc nezvládnul a pak to se mnou šlo dál, až jsem se odklonil jiným směrem. Svoji roli sehrálo i to, že jsem práci v zemědělské výrobě porovnával s činnostmi u koní, které mně bavily vždy mnohem víc. Z praktického zemědělství mně baví už jen něco, konkrétně ježdění na traktoru při údržbě louky, případně některých polních pracích a tím moje další ambice končí.
V životě potřebuji mít pokud možno pocit volnosti a navíc nejlépe volbu více možností, co dál. Věnovat se v životě jen jediné činnosti a strávit ho kvůli tomu na jednom místě nebylo nikdy z mého pohledu to, co bych opravdu chtěl. To sice nebyla optimální cesta stát se v něčem opravdovým odborníkem, ale v mém "devateru řemesel" zase můžu vidět určitou možnost odreagování se a nezávislost. Vše jsem si chtěl vždy nastavit tak, abych nemusel být ničeho a nikoho otrokem. V životě jsem si zejména v mládí počínal občas spíš na náhodu a podle nálady, než abych si za něčím trvale a cílevědomě šel. Pravda je ta, že celkově moje fungování bylo od mládí možná poněkud specifické a občas jsem se chtěl vidět jinde než tam, kde jsem měl možnost být. Dá se říct, že jsem se zde občas spíš plácal, než abych tu něco velkého a zásadního udělal. V minulosti jsem měl únik od všedního života dlouho u koní, z nichž zejména ty dostihové jsem považoval za šlechtice mezi zvířaty, které do zemědělství nelze zahrnovat. Taky jsem si s nimi coby "Baron z Lysé" často rozuměl lépe, než s některými lidmi. V současnosti by pro mně bylo asi ještě lákavější mít jachtu, a to někde v oblasti přístavů bývalého NDR. Potom by nic nebránilo tomu, občas dlouhodobě zmizet od všeho na širé moře. Celý život jsem chtěl, aby mně vše co dělám, především bavilo. Hlavně z tohoto důvodu jsem si hledal více činností, které se dají kombinovat nebo občas střídat, když u něčeho přijde krize. Po mnoha desítkách let jsem opět začal přemýšlet jako "morjak", což souvisí zejména od roku 2022 s mými opětovnými návraty na místa, kde jsem v dětství poprvé poznal moře. Tam jsem se dostal k podobnému nastavení mysli, jako už kdysi dávno. Vnímání některých věcí a následně uložené zážitky v nás se asi časem moc nemění. Zásadní je hlavně zdraví a pak už nějak ta plavba životem proložená výhledově nejlépe občasnou plavbou po moři, může pokračovat. Z toho, co jsem tu uvedl si každý může udělat závěr, co dělat a hlavně co nedělat, pokud nechce nakonec místo života u moře skončit úplně jinde a k moři jen svátečně "utíkat od všedního života". Moje počínání v životě bylo možná kombinací mého osobního vzdoru nalajnovanému životu a snahy mít klídek. Výsledkem je, že jsem v mnohém asi nesplnil očekávání, protože jsem v různých situacích a obdobích neměl tu správnou motivaci a byl následně občas laxní i ve věcech, které mně jinak bavily. Je možné, že u moře bych býval žil s větším zápalem a více akčněji. Pravda je ta, že opravdová svoboda a volnost je asi jen na volném moři, protože všude jinde je buď omezená nebo imaginární.
Kdysi to začalo tam, odkud je nedávné foto této jachty, tedy v Rostocku.
Někomu se poštěstí kruh i uzavřít, takže konkrétně já bych se plavbě jachtou po moři nebránil :-)